Rezolucija o Srebrenici može da bude tačka razdora, napisao je predsjednik Narodne skupštine Republike Srpske Nenad Stevandić u pismu upućenom crnogorskom premijeru Milojku Spajić.
Pismo predsjednika NSRS prenosimo u cijelosti:
Poštovani predsjedniče Vlade Crne Gore,
Molim Vas da ovo pismo ne shvatite kao uvredu, provokaciju ili bilo koju lošu namjeru prema Vama lično ili Crnoj Gori.
Poštovani gospodine Spajiću, uvažavajući funkciju koju obavljate i procjenjujući da ste ličnost koja može da procijeni trenutne okolnosti ukupnih odnosa u svijetu i njihovih reperkusija na srpsko-crnogorske odnose, jer ne postoje dva bliža naroda od Srba i Crnogoraca, niti postoji nešto što je bolje izdržalo teret vijekova i teških vremena kao ti odnosi.
Prvo želim da Vas obavijestim da je Narodna skupština Republike Srpske usvojila Protest protiv kršenja Opšteg okvirnog sporazuma za mir u BiH i opšteg međunarodnog prava i da BiH nema Ustav kao Crna Gora ili kao Srbija, nego je njen Ustav dejtonski, međunarodni ugovorni akt, tako da gospodin Zlatko Lagumcija nije prekršio samo Ustav BiH, nego i međunarodni akt, a i sponzori i kosponzori i oni koji glasaju za rezoluciju takođe krše međunarodni ugovorni akt kojim je definisano da se BiH tim Ustavom ne može izjašnjavati niti pokretati pitanje gdje ne postoji konsenzus sva tri naroda i dva entiteta.
Ova rezolucija nema taj konsenzus i ona je pravno-formalno ništavna, ali sila nikada nije bila ništavna. Vi ste, gospodine Spajiću, potpuno svjesni mišljenja i raspoloženja srpskog naroda, Srpske pravoslavne crkve i svih građana Crne Gore čijom ste voljom izabrani za premijera i dobili podršku i u partiji koju predvodite.
Takođe ste svjesni da ovo može da bude tačka razdora koja će zasijati sjeme mržnje, nesloge i učiniti Crnu Goru nestabilnom u narednom periodu jer je teško ostati nedorečen ili bez odgovora na ono što Srbi smatraju jednim od svojih svetih vrijednosti i opredjeljenja, a to je da su narod koji je preživio, a ne počinio genocid. Za to postoje brojni dokazi. Želim Vam ukazati na nekoliko činjenica.
Najveći svjetski autoriteti, gospodin Gideon Grajf, gospodin Efraim Zurof i gospodin Јehuda Bauer su osporili srebreničku rezoluciji sa naučne tačke gledišta. Nauka je uvijek iznad političkih i geopolitičkih odnosa.
Moralni aspekt ovoga je problematičan jer dovodi do podjela i sukoba, a ne dovodi do pomirenja jer bi rezolucija o pomirenju bila jedino logična i moralno superiornija na osuđujućim rezolucijama. I na kraju pravni aspekt sam već rekao, ova rezolucija je upućena kršenjem Ustava BiH i kršenjem međunarodnog sporazuma koji definiše da se odluke u BiH donose konsenzusom naroda i entiteta.
Sve tri stvari, kojih ste vjerujem i Vi svjesni, Crna Gora će prekršiti jasnim kršenjem Dejtonskog sporazuma koji ih jasno propisuje, ali i trajno narušiti dobre srpsko – crnogorske odnose, dovodeći ne samo Balkan, pego i samu Crnu Goru u polje sukoba i nestabilnosti koje će biti teško ili nemoguće amortizovati i izbalansirati.
Јa želim da Vas zamolim, procjenjujući da ste čovjek svjesniji te situacije od predsjednika Crne Gore i svjesniji odgovornosti za stabilnost Crne Gore, da ako ne možete biti protiv da budete uzdržani od ovog kršenja međunarodnog prava.
Želeći Vam dobre odnose i racionalne odluke u budućnosti, još jednom Vas moram zamoliti da ne uprljate srpsko- crnogorske odnose, crnogorsko čojstvo i srpsko paćeništvo i srpske žrtve genocida, ne kvalifikujući naš narod kao nekoga ko je upravo za genocid odgovoran. Svjesni ste da ova rezolucija ima upravo to za cilj i da je ona geopolitički projekat, a ne pravda ili pravo ili pijetet za bilo koju žrtvu.
Ako ćemo biti iskreni i pošteni, znam da mislite isto što i ja, gotovo cjelokupan srpski narod bez obzira gdje se nalazi i u kojoj zemlji živi, i znam da ovo radite zbog pritisaka, ali crnogorsko pravilo je da čast i bruka žive dovijeka, a da se uzdržavanjem od glasanja ne rizikuje ničiji život. Lišen nade da je moral jači od sile, ali iskreno vjerujući u čojstvo, želim Vam svako dobro i zdravo.
Narodna skupština Republike Srpske usvojila je danas dvotrećinskom većinom, na Devetoj redovnoj sjednici, tekst Protesta protiv kršenja Opšteg okvirnog sporazuma za mir u Bosni i Hercegovini i opšteg međunarodnog prava kojim se upućuje formalni protest kao odgovor na radnje preduzete u okviru neformalne grupe država „međuregionalnog jezgra“ koja je Generalnoj skupštini Ujedinjenih nacija dostavila konačni Nacrt Rezolucije UN o genocidu u Srebrenici (prijedlog predsjednika Narodne skupštine).
Predsjednik Narodne skupštine Republike Srpske dr Nenad Stevandić, obraćajući se na sjednici, pozvao je narodne poslanike da usvoje dokument „Protest protiv kršenja Opšteg okvirnog sporazuma za mir u BiH i opšteg međunarodnog prava“, obrazlažući stav parlamenta o predloženoj rezoluciji o Srebrenici u Generalnoj skupštini UN.
Stevandić je napomenuo da sutrašnje glasanje o predloženoj rezoluciji o Srebrenici u Generalnoj skupštini UN ima jedan veliki nedostatak, a to je da krši Ustav BiH, koji je međunarodni ugovor.
„Dakle, Zlatko Lagumdžija nije samo prekršio Ustav BiH upućujući rezoluciju bez konsenzusa članova Predsjedništva BiH, odluke Savjeta ministara ili Parlamentarne skupštine BiH, nego je prekršio i međunarodni akt koji Aneksom četiri veže sve ugovornice na poštovanje“, rekao je Stevandić.
On je naveo da su taj međunarodni akt prekršili i oni koji su sponzori i ko-sponzori rezolucije, a koji su takođe potpisnici tog međunarodnog ugovora.
„Ovo je aspekt koji je razumljiv članovima Generalne skupštine, ali formalnopravno nije izražen kroz stav neke institucije Republike Srpske“, rekao je Stevandić.
On je dodao da je zbog toga pred poslanicima dokument “Protest protiv kršenja Opšteg okvirnog sporazuma za mir u BiH i opšteg međunarodnog prava”.
Stevandić je naveo da je namjera objasniti članicama Generalne skupštine UN da glasanje o rezoluciji predstavlja kršenje akata međunarodnog prava – što nju može odgoditi, što može da je problematizuje i nakon usvajanja.
„Ali to nas štiti od povratnog dejstava te rezolucije jer smo na vrijeme ukazali da se donosi aktom kršenja međunarodnog prava“, rekao je Stevandić.
On je ocijenio da namjerno i uporno zaobilaženje Predsjedništva BiH, do kojeg je došlo izradom nacrta rezolucije o Srebrenici i njegovim upućivanje u Generalnu skupštinu UN, predstavlja kršenje opšteg međunarodnog prava i Opšteg okvirnog sporazuma za mir u BiH.
On je rekao da je u predloženom dokumentu navedeno da protivpravne radnje ne mogu da stvore pravne obaveze.
„Ovdje napominjemo da se predmet našeg osporavanja odnosi na bespravan način na koji je došlo do rezolucije. Druga stvar je da je protest formulisan tako da predstavlja formalnopravni početak pravnog spora koji nastoji da onemogući buduće slične radnje kojima se degradira bilo koji aspekt Opšteg okvirnog sporazuma za mir u BiH, dakle i ustavno-pravni i teritorijalni integritet Republike Srpske“, rekao je Stevandić.