Učešće oročenih depozita stanovništva u ukupnim depozitima stanovništva BiH bilježi konstantan pad, rečeno je “Nezavisnim novinama” iz Centralne banke BiH.
Kako su istakli, tokom 2018. godine kretao se u rasponu od 45 do 48 odsto, 2019. godine 43-45 odsto, 2020. godine 40-43 odsto, 2021. 36-39 odsto i 2022. godine od 31 do 36 odsto ukupnih depozita stanovništva.
“Najveći istorijski nivo oročenih depozita fizičkih lica bio je u januaru 2020. godine, kada su zabilježeno 5,73 milijarde KM oročenih depozita fizičkih lica. Najveći istorijski nivo oročenih depozita pravnih lica bio je u julu 2022. godine, kada je zabilježeno 1,85 milijardi KM oročenih depozita pravnih lica”, pojasnili su iz Centralne banke BiH.
Ukupni depoziti domaćih sektora kod bh. banaka na kraju februara 2023. godine iznosili su 29,19 milijardi KM.
“Od ovog broja depoziti fizičkih lica učestvuju sa 14,84 milijarde KM ili 50,9%, depoziti pravnih lica (javna i privatna preduzeća) učestvuju sa 8,29 milijardi KM ili 28,4%, depoziti vlade učestvuju sa 4,25 milijardi KM ili 14,6% i depoziti ostalih sektora (nebankarske finansijske organizacije, neprofitne institucije i ostali depoziti) učestvuju sa 1,81 milijardu KM ili 6,1%”, naveli su iz CB BiH.
Na kraju 2022. godine ukupni depoziti domaćih sektora kod bh. banaka iznosili su 29,23 milijarde KM, na kraju februara 2023. godine iznosili su 29,19 milijardi KM, a godinu prije, na kraju februara 2022. godine iznosili su 27,58 milijardi KM.
“Ukupni oročeni depoziti stanovništva na kraju februara 2023. godine iznosili su 4,65 milijardi KM ili 29,5% od ukupnih depozita stanovništva kod bh. banaka”, istakli su za “Nezavisne” iz Centralne banke BiH.
Marko Đogo, dekan Ekonomskog fakulteta Univerziteta u Istočnom Sarajevu, istakao je da je ovo neobičan trend budući da osnovni poslovni model klasičnog komercijalnog bankarstva prima veliki broj malih kratkoročnih depozita stanovništva i odobrava manji broj većih dugoročnijih kredita privredi.
“Osnovna struktura klasičnog bankarstva je da većina depozita dolazi iz sektora stanovništva, jer većina kredita treba da se plasira u privredu. BiH je i ranije imala sličnu situaciju, pogotovo nakon privatizacija 2006. i 2007. godine, kada je država imala značajno učešće u depozitima. Ovo što danas gledamo su kratkoročni trendovi i ne vjerujem da može potrajati zbog toga što se ovdje radi o šokovima, odnosno krizama kao što su pandemija virusa korona, gdje su ljudi izgubili prihode i morali su da povlače sredstva i štednju koju su imali odranije kako bi finansirali troškove života.
Prošle godine došao je i rat u Ukrajini, čija je prateća pojava inflacija. Problem sa inflacijom je to što nema smisla držati novac u smislu depozita, jer je inflacija bila 13,14 odsto, a kamatne stope 0,8 odsto. To praktično znači da na godišnjem nivou, ako držite sredstva u banci, gubite 10 odsto kupovne moći. Zbog toga su i nekretnine poskupile, jer su one na neki način bile apsorber finansijskog tržišta, i umjesto u bankama, ljudi su svoju štednju ulagali u nekretnine. Svi ovi podaci su donekle i pozitivni, uzimajući u obzir to kakve su okolnosti bile nenaklonjene štednji u bankama. Čim se inflacija vrati u neku normalu i prihodi se dodatno stabilizuju, očekujem povratak trendu rasta učešća oročenih depozita u ukupnim depozitima stanovništva”, objasnio je Đogo.
